Bezpieczeństwo energetyczne Polski zyskuje nowy wymiar dzięki planowanemu programowi „Poprawa bezpieczeństwa energetycznego poprzez wykorzystanie biometanu”. Konsultacje społeczne projektu programu już się zakończyły, co oznacza, że realizacja tej ambitnej inicjatywy jest coraz bliżej.
Biometan jako odpowiedź na wyzwania energetyczne
Celem programu, który będzie realizowany w latach 2025-2030 jest poprawa bezpieczeństwa energetycznego kraju, poprzez promowanie wytwarzania i wykorzystania biometanu uzyskiwanego w procesie fermentacji biomasy – fermentacji pochodzącej głównie z sektora rolniczego. Rozwiązanie takie pozwala nie tylko zagospodarować odpady organiczne, ale także wytworzyć paliwo o właściwościach niemal identycznych z gazem ziemnym.
To kluczowy krok w kierunku uniezależnienia się od importowanych paliw kopalnych i jednoczesnego wykorzystania odpadów organicznych, a także strategiczna odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na czyste źródła energii.
Budżet i formy wsparcia w ramach Programu
Na realizację programu przeznaczono imponujący budżet, a środki te zostaną podzielone równo między bezzwrotne i zwrotne formy dofinansowania. Nabór wniosków będzie prowadzony w trybie konkursowym, co oznacza, że najlepsze projekty otrzymają pierwszeństwo w dostępie do funduszy.
Szczegóły dotyczące warunków udziału w konkursie opiszemy po przedstawieniu ostatecznej wersji Programu.
Dofinansowania mają służyć nie tylko budowie samych biometanowni, ale także infrastruktury towarzyszącej, takiej jak przyłączenia do sieci dystrybucyjnej czy instalacje do wychwytywania CO2. To rekordowe wsparcie finansowe ma na celu przyspieszenie rozwoju polskiego sektora biometanowego, który obecnie znacznie odstaje od europejskich liderów.
Potencjał sektora biometanu w Polsce
Planowane inwestycje w produkcję biometanu sięgają w Polsce 3,4 mld euro, co obok Danii i Włoch sytuuje nasz kraj w unijnej czołówce. To pokazuje ogromny potencjał tego sektora i znaczenie rządowego wsparcia dla jego rozwoju.
Polska ma szczególnie dobre warunki do rozwoju produkcji biometanu ze względu na silnie rozwinięty sektor rolniczy. Odpady z upraw oraz hodowli zwierząt stanowią idealne surowce do fermentacji metanowej. Dodatkowo biometan może być bezpośrednio wtłaczany do istniejącej infrastruktury gazowej, co znacznie obniża koszty jego wykorzystania.
Dane Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa pokazują, że na początku czerwca 2025 roku działało ok. 180 biogazowni rolniczych, generujących łącznie niemal 176 MW mocy elektrycznej. To znaczący wzrost w porównaniu do poprzednich lat, który wskazuje na rosnące zainteresowanie tą technologią. Prognozy wskazują, że do 2030 roku w Polsce mogą powstać 53 biometanownie o średniej mocy 2,8 MW każda, które będą w stanie wprowadzać 300 milionów metrów sześciennych biometanu rocznie do krajowej sieci gazowej.
Korzyści dla gospodarki i środowiska
Program ten to inwestycja w przyszłość polskiej energetyki. Biometan może zastąpić część importowanego gazu ziemnego, zwiększając tym samym bezpieczeństwo energetyczne kraju. Jednocześnie jego produkcja przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez wykorzystanie odpadów organicznych, które w przeciwnym razie rozkładałyby się, emitując metan do atmosfery.
Biometan stanowi również szansę na dekarbonizację transportu, który według Międzynarodowej Agencji Energetycznej odpowiada za jedną trzecią globalnej emisji CO2. Może być wykorzystywany jako paliwo dla pojazdów, szczególnie w transporcie ciężkim i publicznym. Rozwój sektora biometanu oznacza także nowe miejsca pracy, szczególnie na obszarach wiejskich. Rolnicy zyskują dodatkowe źródło dochodu z zagospodarowania odpadów, a lokalne społeczności – z rozwoju nowych branż związanych z zieloną energią.
Kiedy rozpocznie się nabór wniosków?
Kluczowe dla uruchomienia programu jest uzyskanie pozytywnej decyzji Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Dopiero po jej otrzymaniu będzie możliwe rozpoczęcie naboru wniosków. Oznacza to, że przedsiębiorcy zainteresowani inwestycjami w biometanownie powinni już teraz rozpocząć przygotowania do udziału w konkursie.
Uruchomienie programu wsparcia dla biometanu to dopiero początek większej transformacji polskiej energetyki. W perspektywie do 2030 roku biometan może stać się znaczącym elementem krajowego miksu energetycznego, przyczyniając się do osiągnięcia celów klimatycznych Polski i Unii Europejskiej.